In verband met de voorgenomen restauratie van de voormalige vestingwerken aan de zuid- en westzijde van de stad door de gemeente 's-Hertogenbosch, heeft het IBID (het Instituut voor Bouwhistorische Inventarisatie en Documentatie te 's-Hertogenbosch) in opdracht van de afdeling Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten (BAM) van deze gemeente, een bouwhistorische opname verricht van de zogenaamde 'Kruittoren No. 3' met aansluitend muurwerk aan de Hekellaan. Doel van de opname was om de monumentale en historische waarde van de toren en de aansluitende delen van de stadsmuur, alsmede de constructieve conditie daarvan te bepalen. Bovendien werd de toren met het aansluitend muurwerk nauwkeurig opgemeten en de resultaten hiervan werden gedigitaliseerd. Direct aansluitend is ter plaatse een archeologisch onderzoek uitgevoerd, waarvan de resultaten in deel C van deze rapportage aan de orde komen. De hier samengevoegde rapportages van het bouwhistorisch en archeologisch onderzoek vormen basis en ondersteuning van de restauratie-advisering van de afdeling BAM, zoals deze voorafgaand, in deel A, is geformuleerd. De ontwikkeling van de vesting 's-Hertogenbosch is in een korte historische beschrijving weergegeven (hoofdstuk BI), waarbij gekozen is voor het weglaten van die fortificaties en werken die niet direct met de onderzochte delen te maken hebben. De nadruk is gelegd op de directe context waarbinnen Kruittoren No. 3 - die in de stukken védr de 19de eeuw wordt aangeduid als "toren bij de Judasbrug" - zich heeft ontwikkeld. De resultaten van de bouwhistorische opname zijn weergegeven in hoofdstuk BIT. Daarbij is een driedeling in de beschrijving aangebracht. Achtereenvolgens worden behandeld de middeleeuwse resten van de toren, de ombouw tot kruittoren in 1840 en tot slot de situatie zoals die in 1936 is ontstaan. Het uit 1840 daterende bestek van de verbouwing tot kruittoren, dat nog aanwezig is in het Algemeen Rijksarchief (ARA) te 's-Gravenhage, is samengevat in bijlage 1. Alle gebruikte afbeeldingen zijn afkomstig van het IBID of het werkarchief van de Dienst Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten (BAM) van de gemeente 's-Hertogenbosch. | 1 |
1997 |
R. van Genabeek, R. Glaudemans en R. Gruben's-Hertogenbosch : "Kruittoren No. 3." of "Toren voor de Judasbrug"IBID-rapport - | augustus - september 1997 |
Ronald van Genabeek, Eddie Nijhof en Frederike Schipper, Stad op de schop (2019) 169, 170, 610, 690